Clo Duri Bezzola

Aus Theaterlexikon - CH
Zur Navigation springen Zur Suche springen

* 14.7.1945 Scuol GR, † 17.8.2004 Männedorf ZH.

Scola primara a Scuol e seminari da magisters a Cuira, magister primar a Segl, il 1971 diplom da magister secundar a Turitg, suenter magister secundar a San Murezzan e davent dal 1973 ad Oetwil am See. Scolaziun da teater tar Max Huwyler e Marcel Kunz. Dapi il 1975 inscenescha B. represchentaziuns en il sectur dal teater da scola. 1975–2001 maina el la gruppa da teater al stgalim superiur dad Oetwil am See e realisescha cun quella agens projects en il decurs dals onns: tranter auter il 1977 "S’hät gschället", il 1996 "Titanic", il 1999 il musical "Die Talentshow" ed "I sclingia", in’adattaziun translatada cun scenas novas dal toc "S’hät gschället" sco cabaret a chaschun da la Conferenza generala ladina. Ulteriura lavur da teater: il 1974 translaziun ed adattaziun dad "Ein Fest bei Papadakis" da Volker Ludwig e Christian Sorges sut il titel: "Üna festa pro Antonio". La premiera da questa versiun en lingua rumantscha ha lieu il 1974 a Samedan sut la reschia da →Gian Gianotti cun B. en la rolla principala; ulteriuras represchentaziuns suondan en differents lieus da l’Engiadina. Il 1976 scriva el, ensemen cun Gianotti che fa er la reschia, il toc "Gö da cumün" (premiera a Zernez). Autur e reschissur da "Sco Tarzan – o vacanzas a Meran", in gieu umoristic per duas persunas cun cuntegn sociocritic che vegn represchentà per l’emprima giada il 1984 en il →Kammertheater Stok a Turitg e mussà suenter a chaschun dals Theatertage Aarau ed en differents lieus dal chantun Grischun. Las represchentaziuns modernas da B. han survegnì gronda attenziun e renconuschientscha surtut en il territori rumantsch. Il 1978 realisescha el la versiun rumantscha da "Chlaus Lymbacher" (da →Meinrad Inglin, premiera il 1976 cun il titel "Der Robbenkönig") entitulada "Plasch Sartea" che n’è fin uss anc betg vegnida represchentada. Il 2001 gieu auditiv "Desideri" per il Radio Rumantsch. Dapi il 1972 publitgescha el translaziuns da cudeschs d’uffants, tocs da teater, lirica, prosa curta e romans en lingua tudestga. Confundatur e redactur da la revista "Litteratura". 1989–91 president da l’Uniun da scripturas e scripturs rumantschs e 1990–96 commember da la suprastanza da l’Uniun svizra da scripturas e scripturs (→SSV), manader da curs e referent, commember dal cussegl da fundaziun da la Pro Helvetia e da la giuria per il premi dal cudesch d’uffants e da giuvenils "La vache qui lit", Turitg.




* 14.7.1945 Scuol GR, † 17.8.2004 Männedorf ZH.

Grundschule in Scuol und Lehrerseminar in Chur, Primarlehrer in Sils im Engadin, 1971 Sekundarlehrerdiplom in Zürich, danach als Sekundarlehrer in St. Moritz und ab 1973 in Oetwil am See tätig. Theaterausbildung bei Max Huwyler und Marcel Kunz. Ab 1975 inszenierte B. Aufführungen im Bereich Schultheater. 1975–2001 hatte er die Leitung der Theatergruppe an der Oberstufe Oetwil am See inne und realisierte mit dieser im Laufe der Jahre eigene Projekte: unter anderem 1977 "S’hät gschället", 1996 "Titanic", 1999 das Musical "Die Talentshow" und "I sclingia", eine übersetzte Adaption mit neuen Szenen von "S’hät gschället" als Kabarett aus Anlass der Conferenza generala ladina. Weitere Theaterarbeit: 1974 Übersetzung und Adaption von Volker Ludwig/Christian Sorges "Ein Fest bei Papadakis" unter dem Titel: "Üna festa pro Antonio". Die Uraufführung dieser Fassung in rätoromanischer Sprache fand 1974 in Samaden in der Regie von →Gian Gianotti mit B. in der Hauptrolle statt; es folgten weitere Aufführungen in verschiedenen Orten des Engadins. 1976 verfasste er mit Gianotti, der auch Regie führte, das Stück "Gö da cumün" ("Jedermann", Uraufführung in Zernez). Autor und Regisseur des humoristischen zeit- und sozialkritischen Zweipersonenstücks "Sco Tarzan – o vacanzas a Meran" (Wie Tarzan oder Ferien in Meran), das 1984 im →Kammertheater Stok in Zürich uraufgeführt und anschliessend im Rahmen der Theatertage Aarau und in verschiedenen Orten Graubündens gezeigt wurde. B.s zeitgemässe Aufführungen fanden vor allem im bündnerromanischen Sprachraum viel Beachtung und Anerkennung. Weitere Bühnenwerke: Zu seinen Übersetzungen im Theaterbereich gehört auch die 1978 entstandene rätoromanische Fassung von →Meinrad Inglins "Chlaus Lymbacher" (1976 uraufgeführt als "Der Robbenkönig") mit dem Titel "Plasch Sartea", die bisher unaufgeführt blieb. 2001 Hörspiel "Desideri" (Wunsch) für das Radio Rumantsch. Seit 1972 publizierte er Übersetzungen von Kinderbüchern und Theaterstücken, Lyrik, Kurzprosa und Romane in deutscher Sprache. Mitbegründer und Redaktor der Zeitschrift "Litteratura". 1989–91 Präsident der Uniun da scripturas e scripturs rumantschs, des rätoromanischen Schriftstellerverbands, sowie 1990–96 Vorstandsmitglied des →SSV, Tätigkeit als Kursleiter und Referent, Mitglied des Stiftungsrates der Pro Helvetia und der Jury des Kinder- und Jugendbuchpreises "La vache qui lit", Zürich.]

Distincziuns

  • 1992 premi da radio e televisiun da la Cuminanza Rumantscha Radio e Televisiun per si’ovra cumpletta,
  • 1996 premi da renconuschientscha dal chantun Grischun,
  • 1999 premi da renconuschientscha da la fundaziun da giubileum UBS,
  • 2000 Stipendi da Londra da la Fundaziun per la cultura Landis & Gyr, Zug.

Litteratura

  • Deplazes, Gion: Funtaunas, Istorgia da la litteratura rumantscha per scola e pievel, tom 4, Lia Rumantscha, Cuira 1993.


Autura: Annetta Ganzoni



Bibliografische Angaben zu diesem Artikel:

Ganzoni, Annetta: Clo Duri Bezzola, in: Kotte, Andreas (Hg.): Theaterlexikon der Schweiz, Chronos Verlag Zürich 2005, Band 1, S. 191–192.

Normdaten

Vorlage:Normdaten